Handopfok bij papegaaien is per 1 juli 2014 in Nederland verboden.  Hoe gaat het verder met de handhaving?

Er zijn verschillende vragen binnengekomen over de uiteindelijke handhaving van het verbod op handopfok per 1 juli 2014. Een overtreding van het verbod zal worden beschouwd als een economisch delict. Een bevestiging dat het bij handopfok gaat om economische/zakelijke belangen als reden om jonge papegaaien met de hand groot te brengen.

Tegelijkertijd gaat het over het welzijn van papegaaien en moeten we handopfok beschouwen als het moedwillig creëeren van een welzijnsprobleem met structurele, negatieve effecten op het welzijn van de volwassen vogels en van de jonge vogels.

Als het gaat om verwaarlozing van dieren of het moedwillig schade toebrengen aan het welzijn van dieren was vanouds de Landelijke Inspectie Dienst van de Dierenbescherming (L.I.D)  het eerste aanspreekpunt. De L.I.D. had een speciaal meldnummer waar vormen van dierenmishandeling kon worden gemeld, waarbij de inspecteurs van de L.I.D. op pad gingen voor een inspectie/beoordeling.

Met de introductie van de Dierenpolitie eind 2011 is het handhavingslandschap veranderd. Ten eerste is er gekozen voor één centraal meldnummer: 144.

De dierenbescherming ondersteunt dit en heeft om deze reden de meldkamer van de Dierenbescherming/L.I.D. opgeheven. Ten tweede is er een herverdeling gekomen van taken. De L.I.D. heeft op dit moment drie hoofdtaken: het ondersteunen van de politie d.m.v. kennis en expertise, het uitvoeren van een tweedelijnsfunctie (met name door de inzet van bestuursrecht) en het uitvoeren van toezichtscontroles voor het Ministerie van Economische Zaken. De tweedelijnsfunctie houdt het volgende in: de dierenpolitie krijgt meldingen via het landelijke meldnummer 144 en voert de eerste inspectie uit. Indien er dan blijkt dat het dierenwelzijn kan worden verbeterd, wordt de L.I.D. er bij gehaald. De L.I.D. ondersteunt de dierenpolitie met kennis en door middel van de inzet van bestuursrecht, waarbij er gekeken wordt hoe de situatie voor het dier kan worden hersteld.

Tegenwoordig is er het RVO loket van het ministerie van Economische Zaken waar vragen worden beantwoord over wet- en regelgeving en de toepassing hiervan, ook vragen m.b.t. de Wet dieren. De handhavingsdiensten, waaronder de L.I.D. worden geacht om vragen over de wetgeving (inclusief de handhaving hiervan) door te verwijzen naar dit loket.

De L.I.D. heeft niet genoeg capaciteit om zelf externe vragen te beantwoorden.

1. Hoe wordt er gereageerd n.a.v. meldingen/klachten?

Meldingen en klachten komen binnen bij 144 en worden doorgezet naar de dierenpolitie. De politie pakt de melding/klacht in eerste instantie op en kan indien nodig opschalen naar de L.I.D. of de N.V.W.A. (in verband met expertise of voor de inzet van een bestuursrechtelijk traject).

2. Hoe gaat de L.I.D.  inspelen op de nieuwe regelgeving waarbij handopfok van papegaaien is verboden?

De L.I.D. zal in principe handhaven als er overtredingen worden geconstateerd.

 3. Hoe wordt gereageerd als bij controles bij dierenwinkels/kwekers enz. naar voren komt dat papegaaien met de hand worden grootgebracht?

Bij een overtreding kan afhankelijk van de soort overtreding gekozen worden voor een last onder bestuursdwang – bijvoorbeeld ter preventie – en afhankelijk van de omstandigheden, zoals ernst en mogelijke recidive kan een Proces verbaal worden opgemaakt.

4.  In het geval van een melding van een website van een bekende en beruchte dierenwinkel/handelaar in Amsterdam/Den Haag, waarbij wordt aangegeven dat eieren in de broedmachine worden uitgebroed om vervolgens de jonge vogels met de hand groot te brengen. De suggestie wordt gewekt dat hiermee de regelgeving niet van toepassing is, omdat er eieren en geen jongen worden gescheiden van de ouders?

Het weghalen van eieren bij de ouderdieren mag niet, zie argumentatie hieronder:

– Een bevrucht ei is een kuiken, dat (voor het uit het ei komt) niet van het ouderdier gescheiden mag worden, gelet op het doel van de scheidingsleeftijdenregels;

– Uit de omstandigheid dat het kuiken als het uit het ei komt gescheiden is van zijn ouders, moet worden afgeleid dat (afgezien van overleden ouders), het ei en dus het kuiken, binnen de wettelijke periode is gescheiden van de ouderdieren.

Overeenkomstig de huidige taakverdeling is de politie de handhaver die als eerste op een dergelijke melding zal reageren. Zie ook antwoord 2.

Met dank aan Marielle Beijen, Beleidsmedewerker Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming voor het verstrekken van informatie.

Drs. Jan Hooimeijer DVM CPBC

Adviespraktijk voor Vogels